Kandydaci na patrona Naszej Szkoły
Jan Brzechwa urodził się 15 sierpnia 1898 w Żmerynce na Podolu, zmarł 2 lipca 1966 w Warszawie. Był polskim poetą, autorem popularnych wierszy dla dzieci jak i utworów satyrycznych, tłumaczem poetów - m.in. Puszkina, Majakowskiego i Jesienina. Posiadał korzenie żydowskie. Dorastał na polskich Kresach Wschodnich. W latach 1920-1921 wziął udział w wojnie z bolszewikami. Swoje teksty satyryczne, piosenki i skecze publikował początkiem lat dwudziestych. Debiut oficjalny odbył się w 1926 roku, wtedy to ukazał się jego tom poezji Oblicza zmyślone. Z wykształcenia był adwokatem, w okresie międzywojennym pracował w ZAiKS-ie jako specjalista od prawa autorskiego. Po II wojnie światowej firmował wydawnictwo Czytelnika, będąc jednocześnie członkiem PEN Clubu. Pisał też socrealistyczne wiersze o charakterze propagandowym, gloryfikował więc socjalizm lat pięćdziesiątych. W późniejszym okresie nie był już zaangażowany w tym kierunku. Niezapomniana twórczość Brzechwy to postaci, które stworzył, wśród nich Pan Kleks, Kaczka Dziwaczka czy Pchła Szachrajka. Jego wiersze i bajki nadal bawią najmłodszych.
Jan Brzechwa debiutował już jako nastolatek, ponieważ wtedy ukazały się publikacje z wierszami. Wiele wskazuje na to, że autor traktował swoją sztukę hobbystycznie, mając raczej na zawodowej uwadze karierę prawniczą, o którą zabiegał i dbał. Niejako przedmiotem działań pobocznych były w międzywojniu jego teksty satyryczne, a także piosenki i skecze. Tym nie mniej nawiązał owocną współpracę z kabaretami całkiem znanymi, jak Morskie Oko, Qui Pro Quo i Czarny Kot. Tom jego poezji Oblicza zmyślone pojawił się w 1926 roku. Natomiast w 1939 roku ukazały się słynne jego utwory dla dzieci, pośród nich na przykład Tańcowała igła z nitką, czy też wiersze jak Kaczka Dziwaczka, Żuraw i Czapla, Pomidor. Nad Akademią pana Kleksa pracował w czasie drugiej wojny, utwór wydano później, podobnie jak jego Podróże pana Kleksa. Były też po wojnie publikowane sztuki Brzechwy, które przewidział dla występów scenicznych w szkołach, a także wierszowane adaptacje wątków ludowych, w tym również powieści. Przygody Pchły Szachrajki, Ptasie plotki oraz Opowiedział dzięcioł sowie. Któż nie zna tych utworów. Ukazały się jeszcze w latach czterdziestych, podobnie jak jego Na wyspach Bergamutach. Natomiast w roku 1951 wyszło Uczymy się chodzić, by przetrzeć drogę takim jak Teatr Pietruszki oraz Brzechwa dzieciom, później zaś Wagary czy Szelmostwa lisa Witalisa. Jego Śmiechu warte trafiło do rąk czytelników w latach sześćdziesiątych, podobnie jak Liryka mego życia. Wreszcie autobiografia, którą zatytułował Gdy owoc dojrzewa.
Ciekawostki o Janie Brzechwie
Brzechwa był bratem stryjecznym Bolesława Leśmiana. To on wymyślił mu pseudonim artystyczny: Brzechwa.
Brzechwa wiele razy został nagrodzony i wyróżniony. Otrzymał m. in. nagrodę miasta Warszawy oraz nagrodę Prezesa Rady Ministrów.
Jego pseudonim Brzechwa zaistniał w 1946 roku, natomiast prawdziwe nazwisko Jan Wiktor Lesman zarezerwował publikując pod nim tematy prawnicze.
Urodził się w 1898 roku, natomiast podawał datę 1900 tak długo, aż ten właśnie rok był przyjmowany za rzeczywisty - dowodzą tego na przykład encyklopedie czasów PRLu.
Brzechwa oznacza w słowniku języka polskiego opierzona część strzały.
Był zasłużonym uczestnikiem wojny polsko - bolszewickiej.
Debiutował już w wieku siedemnastu lat.
Decyzja o pisaniu tekstów do kabaretów warszawskich była wg Brzechwy podyktowana głównie czynnikami finansowymi.
Swoje pisarstwo satyryczne traktował raczej hobbystycznie.
Źródło:
https://liblink.pl/RSrkdqLj3i
https://liblink.pl/GS2wmEtagO
https://liblink.pl/r5OjDOwVag